【新春走基层】爱心企业寒冬助学送温暖公益活动



?д?летт? т?рт халифа (??????? ???????? ?д-Хулафаур Рашидун) - М?хаммед пай?амбардан со? халифатты бас?ар?ан ?д?летт? т?рт ?бу Б?к?р, Омар, Осман ибн Аффан ж?не ?ли ибн ?бу Талиб халифа-сахабалар.[1]
Пай?амбар ?айтыс бол?ан со?
[??деу | ?айнарын ??деу]М?хаммед пай?амбар Раббысынан ал?ан уахиларымен адамды? ?асиеттерден ж?рдай бол?ан араб ?о?амында?ы адами ??ндылы?тарды? толы?ымен жо?алып кету?н тежеп, адамдарды? ?м?рге деген к?з?арасын т?тастай ?згертт?. Ол ?з ?ызмет?н толы? орындап, б?л ?ст? жал?астырар артында сахаба жама?атын тастап кетт?. Ислам туын би?кте желб?рету жолында?ы шай?аста жанын пида етуден тайынба?ан сахабалар Алла? пен Расулыны? разылы?ын д?ниен?? к?з тартып, к???л байлар алдамшы салтанатынан ?р?ашан да жо?ары ?ойды. Ал?аш?ы Ислам мемлекет?нде Пай?амбардан кей?н бил?к басына келген т?рт халифа ?д?лд?кт? орнату, халы?ты жо?шылы? пен аз?ынды?тан ??т?ару, мей?р?мд?л?к пен жанашырлы?, халы?ты б?р-б?р?нен б?ле-жармай б?р?не те? ?арау сек?лд? ?асиеттер? ар?ылы ?айталанбас, б?ртуар басшылар рет?нде адамзат тарихыны? абыройлы беттер?нен ойып т?рып орын алды.
Ел бас?ар?ан жылдары
[??деу | ?айнарын ??деу]?д?летт? халифаларды? ел бас?ар?ан жылдары-Христиан жыл сана?ы бойынша [2]

Халифа ес?м? | Халифалы? жылы | ту?ан, ?айтыс бол?ан жылы |
---|---|---|
?бу Б?к?р | 11 жыл - 13 жыл | ?ижреттен б?рын 38 жыл - 13 жыл |
Омар ибн ?л-Хаттаб | 13 жыл - 23 жыл | ?ижреттен б?рын 27 жыл - 23 жыл |
Осман ибн Аффан | 23 жыл - 35 жыл | ?ижреттен б?рын 33 жыл - 35 жыл |
?ли ибн Абу Толиб | 35 жыл - 40 жыл | ?ижреттен б?рын 11 жыл - 40 жыл |
?д?летт? халифалар
[??деу | ?айнарын ??деу]Отыз жылды? б?л ?ыс?а заман ?Хулафаур Рашидин д?у?р?? (?д?летт?, турашыл халифалар) дел?нед?. Осы уа?ыт аралы?ында мемлекет бас?ару ?с?нде Исламды? бас?аруды? е? тамаша ?лг?с? к?рсет?лд?. Т?рт халифа да ел билеген кез?нде ?арапайымдылы? пен к?ш?пей?лд?л?кт? паш ет?п, ж?рт с?й?спенш?л?г?не б?ленд?.
?бу б?к?р ?л-Сыдды?
[??деу | ?айнарын ??деу]?бу Б?к?р халифа болмай т?рып Синх айма?ында?ы халы?ты? ?ойларын сауып, олар?а ж?рдемдесет?н. Ол халифа болып та?айындал?ан кезде к?рш? айма?та?ы б?р к??н??: “С?р?, ?бу Б?к?р б?дан кей?н б?зд?? ?ойларымызды саумас”, – деген?н ест?ген ?бу Б?к?р: “кер?с?нше, ?м?р?ммен ант етей?н, мен б?дан кей?н де ?ойлары?ызды сауамын. Мойныма ал?ан б?л жауапкерш?л?к м?нез-??л?ым мен ?деттер?мд? ?згерте ?оймас”, – деп жауап берген. Ол ?ой саууды М?динаны? орталы?ына к?шкенге дей?н алты ай бойы жал?астыр?ан.
Омар ибн ?л-Хаттаб
[??деу | ?айнарын ??деу]Хаз?рет Омар (р.а.) да саудамен айналысатын. Ол мемлекет басшысы болып та?айындал?аннан кей?н халы? ?амына к?р?с?п, саудамен айналысу?а уа?ыты ?алма?анды. Сахабаларды? ?й?аруымен о?ан ?з?не ж?не отбасына жетерл?ктей ?ана айлы? бек?т?лд?. Омар б??ан ?ана?ат ет?п ризашылы? к?рсетт?.
Осман ибн Аффан
[??деу | ?айнарын ??деу]Хаз?рет Осман (р.а.) ?ызметкерлерге айлы? тарат?ан кез?нде, жа?дайы нашарлар?а ?з байлы?ынан ?осымша ?аражат б?лет?н. Онсыз да Осман (р.а.) жомартты?ымен, сада?а таратуымен ж?не Алла? жолында д?ние ба?ыштауымен ата?ы шы??ан к?с? ед?.
?ли ибн ?бу Талиб
[??деу | ?айнарын ??деу]Хаз?рет ?лид?? де жа?дайы осы кей?птен тыс кетпед?. Осы орайда, сол ша?та салтанат ??р?ан ?д?лд?к пен те?д?ктен б?р ша?ын мысал келт?ре кетпекп?з. Б?р к?н? хаз?рет ?лиге Жуда ибн Хубайра кел?п: – Ей, м?миндерд?? басшысы! Кейде б?реу? сен? жанындай жа?сы к?рет?н, ек?нш?с? са?ан жаны ?ас ек? адам кел?п сен?? т?рел?г??е ж?г?нед?. Сен ек?нш? адамд?к?н – д?рыс, б?р?нш? адамд?к?н – жа?ылыс дейс??. Б?л ?алай бол?аны? – деп с?ра?анда, о?ан хаз?рет ?ли: – Б?л ?те к?рдел? м?селе... Б?л ?с ма?ан ?ана байланысты болса, ?з?мн?? пайдама ?арай шешер ед?м. Б?ра? б?л Алла?ты? ?м?р еткен ?д?лд?к ж?йес? бол?анды?тан, оны б?зу?а мен?? ха?ым жо?,– деп жауап берген[4].
Олар ?д?летт? болды
[??деу | ?айнарын ??деу]Халифаларды? ?ара ?ылды ?а? жар?ан турашылды?ы Исламды? т?рбиеден, Алла??а деген с?й?спенш?л?к пен ?ор?ыныштан туында?ан ед?. Олар Алла? та?аланы? алдында ?з жауапкерш?л?ктер?н тере? сез?н?п, ?андай да б?р ?ате бас?ан ?адамдары болса, ?ияметте о?ан жауап берет?нд?ктер?не сенет?н. Оларды? бас?аруында?ы халы? та Ислам т?рбиес?нде бол?анды?тан, басшыларына ?алт?ысыз ба?ынды. Осылайша, ал?арак?к аспаннан с?уле шаш?ан ж?лдыздар шо?ырындай боп тарихты? ай?ара бет?не ?рнек салып, ?шпес ?з ?алдыр?ан б?р?ауым ?мбет пайда болды[5].
Дерекк?здер
[??деу | ?айнарын ??деу]- ↑ Taraweeh: 8 or 20? М?ра?аттал?ан 17 мамырды? 2017 жылы.
- ↑ А?ылшын Уикипедиясы
- ↑ Арабша Уикипедия
- ↑ Ибн Асакир, Канзуль-уммаль, 3/166.
- ↑ М.Шакир; Д?рт Халифа, ауд. Ф. Айдын, Истанбул, 1994, 10- 17.
|